Hipertansiyon ve Göze Etkileri
HİPERTANSİYON ve GÖZE ETKİLERİ - 2
Prof. Dr. H. Kadircan Keskinbora
Hipertansiyonun Vücuda Zararları
Hipertansiyon hastalarında kalp ve damarları etkileyerek ölüme kadar gidebilen sorunlara yol açar. Tansiyonun yüksek oluşu kalbin iş yükünü çoğaltır. Kalp kası artan bu iş yükünü karşılayabilmek amacıyla önceleri büyür (hipertrofi). Ancak, büyümüş olan kalp, bir süre sonra kendisini bırakır ve genişler (dilatasyon). Kalp artık eskisi kadar güçlü kasılamaz, böylece kalp yetmezliği belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Kalp kasının büyümesi, kalbin oksijen gereksinimini artırır.
Buna karşılık, kalbin koroner damarları artmış olan bu oksijen gereksinimine cevap verebilecek duruma gelemezler. Eğer, yüksek tansiyon nedeni ile koroner damarlarında arteryosklerotik (damar sertliği) değişiklikler de gelişmişse, bunun sonucu olarak koroner kan dolaşımı ileri derecede bozulur ve kalpte iskemik (oksijen yetmezliği) belirtiler ortaya çıkar. Nefes darlığı, angina pektoris (göğüs ağrısı), çarpıntı, öksürük gibi belirtiler kalp yetmezliği ve iskeminin yerleşmiş olduğunu gösteren belirtilerdir.
Yüksek tansiyon nedeni ile böbrek damarlarında arteryolosklerotik (küçük damarlarda damar sertliği) damar değişiklikleri geliştiğinde, böbrekler yeterince kanlanamazlar. Bunun sonucu olarak da bu organların işlevi olan kanın süzülmesi işlemi aksar. Bu durum tansiyon yükselmesine yol açar.
Hastaların idrarlarında bir miktar protein ve alyuvarlara rastlanır. İlerlemiş vakalarda böbrek yetmezliğine ait belirtiler ortaya çıkar. Burun kanaması, fazla terleme, çok su içme, çok idrara çıkma, halsizlik gibi belirtiler yüksek tansiyonu yaratan nedene bağlı olarak ortaya çıkan diğer belirtilerdir.
Hipertansiyona Neden Olabilecek Durum Ve Hastalıklar
Çeşitli hastalıklar ve hastalık dışı bazı özel durumlar tansiyonun yükselmesine neden olmaktadır. Bunlardan bazıları yalnız sistolik tansiyonun yükselmesine neden olurken, bazıları da hem sistolik hem de diastolik tansiyonun yükselmesine neden olmaktadır.
Anjiyotensin denilen hormon veya böbreküstü bezindeki bozukluklar, Bazı böbrek hastalıkları, sinir sistemi, kalp ve damar hastalıklarında, gebelikte ve hormon dengesizliklerinde kişide hipertansiyon görülebilir. Doğum kontrol hapı kullanımı da bazen hipertansiyona neden olabilir.
Hipertansiyon Belirtileri ve Olası Sonuçları:
Hipertansiyonun belirtileri, yüksek tansiyonun bozmuş olduğu damar ve organlardan kaynaklanmaktadır. Hipertansiyon özellikle kalbi, beyni, gözün retina tabakasındaki damarları ve böbrekleri etkilemektedir. Yüksek tansiyonun değişik belirtileri, bu organların bozulan işlevleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu belirtilerin çıkmasıyla hipertansiyonun teşhis edilmesi belli bir gecikmeyi de yansıtmaktadır.
Beyni etkilemesiyle ortaya çıkan belirti ve özellikleri şöyle verebiliriz: Hastalar sabah uyandıklarında özellikle kafanın arka (oksipital) tarafında bir baş ağrısı duyarlar. Bu baş ağrısı günün ortalarına doğru hafifleyerek kaybolur. Ancak oksipital bölgedeki “sabah baş ağrısı” kural değildir. Baş ağrısı günün herhangi bir saatinde ve başın herhangi bir bölgesinde de ortaya çıkabilir. Hastalar baş dönmesinden de yakınırlar. Bu belirti oldukça sık görülür. Bir diğer belirti ise kulak çınlamasıdır.
Beyin kanamaları, felçler, hafıza bozuklukları, kişilik değişiklikleri de yüksek tansiyonun beyin yoluyla kendini ortaya koyduğu belirtiler veya sonuçlarındandır.